تنفیذ حق فسخ
همه چیز درباره چگونگی ایجاد حق فسخ و تنفیذ حق فسخ
دعاوی فسخ و تنفیذ حق فسخ زمانی مطرح میشود که قراردادی بین دو نفر تنظیم شده باشد و هر یک از طرفین حق بر هم زدن معامله را بنا به دلایل مختلف داشته باشد. در هر قرارداد بندهایی وجود دارد که شرایطی را برای انجام معامله و نحوه برخورد طرفین در موقعیتهای خاص را مشخص میکند و ممکن است پس از تنظیم قرارداد اتفاقاتی رخ دهد که شرایط تغییر کند و لازم باشد تا بندهای قرارداد مجدد بررسی شود تا مشخص شود که هر یک از طرفین چه حق و حقوقی دارند. در زمان طرح دعوای تنفیذ حق فسخ این موارد به دقت مورد بررسی قرار میگی
رد.
منظور از فسخ قرارداد چیست؟
یکی از مهمترین بندهای ذکر شده در قراردادها مربوط به فسخ قرارداد است و این بند برای ایجاد حق بر هم زدن معامله و فسخ قرارداد از راه قانونی برای طرفین در نظر گرفته شده است. این بند از نظر قانونی هیچ مشکلی ندارد و حق قانونی طرفینت معاملع محسوب میشود.
این بند به منظور جلوگیری از ضرر و زیان ناشی از فسخ قرارداد است و برای بازگرداندن شرایط به زمان قبل از عقد قرارداد و جبران زیان در قرارداد ذکر شده است.
انواع فسخ قرارداد
فسخ قرارداد از نظر دلیل فسخ به دو نوع فسخ بدون علت و فسخ با علت دسته بندی میشود. در ادامه به بررسی هر یک از انواع فسخ قرارداد خواهیم پرداخت.
-
فسخ بدون علت
این نوع فسخ با عنوان خاتمه نیز شناخته میشود و زمانی اتفاق میافتد که یکی از طرفین معامله بخواهد بدون هیچ دلیل خاصی قرارداد را فسخ کند. این نوع فسخ در قراردادهای پیمانکاری زیاد اتفاق میافتد. اما نکته مهم در مورد این نوع فسخ قرارداد این است که در صورت فسخ قرارداد بدون علت خاصی فرد صاحب حق باید تمامی مطالبات پیمانکار را معادل با کاری که مطابق با قرارداد انجام داده است به وی بپردازد. همچنین اگر خسارتی بر طرف مقابل وارد شود باید تمامی خسارات و زیانها را جبران کند و معادل آن را نیز به طرف مقابل بپردازد. اما اگر فسخ با علت باشد نیازی به پرداخت خسارت نیست و تنها باید مطالبات پیمانکار تا جایی که کار مربوط به قرارداد را پیش برده است پرداخت شود.
-
فسخ با علت در تنفیذ حق فسخ
فسخ قراردارد ممکن است علت مشخصی داشته باشد که از طریق قانون و یا مطابق با قراداد قابل انجام است. فسخ قرارداد از طریق قانون با استفاده از قوانین موجود در مورد فسخ قرارداد صورت میگیرد و اگر طرفین قرارداد به هر دلیل این امکان را از بین نبرده باشند، میتوانند از راه قانونی برای فسخ قرارداد اقدام نمایند. در این حالت نیازی نیست که در قرارداد شرطی برای فسخ مشخص شده باشد.
فسخ قانونی قرارداد به چند قسم میباشد:
-
خیار مجلس
- (زمانیکه طرفین قرارداد در محلی برای عقد قرارداد حضور دارند این اختیار را دارند که تا زمانی که در محل حضور دارند قرارداد را فسخ نمایند، پس از خروج از محل این اختیار از آنها ساقط میشود)
-
خیار شرط
- (ممکن است در قرارداد ذکر شود که هر یک از طرفین تا مدت زمان مشخصی اختیار فسخ قرارداد را دارد)
-
خیار رویت و تصرف از وصف
- (اگر معامله بدون رویت کالا صورت گیرد و پس از دریافت کالا خریدار متوجه شود که خصوصیات کالا با توصیفات مغایر است، میتواند قرارداد را فسخ نماید و پول خود را از فروشنده مطالبه نماید)
-
خیار تاخیر ثمن
- (اگر معاملهای میان دو نفر انجام شود و مدت زمانی برای پرداخت وجه و تحویل کالا مشخص شود و در این مدت فروشنده کالا را به خریدار تحویل ندهد و خریدار نیز هیچ مبلغی را بابت خرید کالا به فروشنده پرداخت نکرده باشد، فروشنده میتواند معامله را فسخ کند)
-
خیار غبن
- ( زمانی که یکی از طرفین قرارداد متوجه شود که با انجام معامله متضرر شده است)
-
خیار عیب
- (اگر پس از عقد قرارداد مشخص شود که مورد معامله معیوب بوده است، طرف مقابل میتواند از قبول مبیع امتناع کند و قرارداد را فسخ کند)
-
خیار تدلیس
- (زمانی که معامله با هدف فریب طرف مقابل انجام شده باشد)
- خیار تبعض صفقه
- (در شرایطی که معامله از نظر قانونی باطل باشد، طرف مقابل میتواند قرارداد را فسخ کند و مال خود را باز پس گیرد)
-
خیار تخلف شرط
- (زمانیکه هر یک از طرفین قرارداد از شروطی که در زمان عقد قرارداد فبول کرده است تخلف نماید، طرف مقابل میتواند قرارداد را فسخ نماید)
-
خیار حیوان
- (اختیاری است که به خریدار حیوان داده میشود تا در صورت وجود بیماری یا عارضه در حیوان بتواند قرارداد را فسخ نماید و پول خود را پس بگیرد)
علل ذکر شده در قرارداد برای فسخ نیز به نوع قراردارد و اختیار طرفین بستگی خواهد داشت. هر قرارداد با توجه به نحوه انجام تعهدات توسط طرفین و هر آنچه که به نفع متعهدله باشد ممکن است علل مختلفی برای فسخ داشته باشد. این علل عبارتند از نقض تعهدات ذکر شده در قرارداد، تاخیر در انجام تعهدات، واگذار کردن انجام تعهدات به افراد دیگر بدون اطلاع کارفرما و …
به منظور طرح دعوا و اطلاع از نحوه دریافت حق فسخ قرارداد با وکیل ارومیه مشورت نمائید.
تنفیذ حق فسخ قرارداد تحت چه شرایطی ایجاد میشود؟
-
زمان مشخص شده در قرارداد برای فسخ:
- اگر حق فسخ قرارداد مطابق با بندهای قانون مدنی در زمان عقد قرارداد یا پیش از آن مشخص شده باشد. در شرایط خاص ممکن است حق فسخ پس از عقد قرارداد به طرفین معامله تعلق گیرد که عبارتند از خیار ثمن، خیار تفلیس و خیار تخلف شرط.
- حق فسخهای متعدد در یک قرارداد:
- در یک قرارداد ممکن است یکی از طرفین حق فسخ متعددی بدست آورد و علل گوناگونی به طور همزمان وجود داشته باشد که بتواند بر اساس آن قرارداد را فسخ کند. بدین ترتیب صاحب حق میتواند برای فسخ قرارداد علل مختلفی را مطرح کند و بر اساس هر یک از آنها قرارداد را فسخ کند.
-
حق فسخ تعارضی با اجرای قرارداد نخواهد داشت:
- هرگاه شرایطی پیش آید که حق فسخ برای یکی از طرفین قرارداد ایجاد شود، هیچ یک از طرفین قرارداد، حتی صاحب حق فسخ نیز نمیتواند از اجرای قرارداد ممانعت نماید.
-
اسقاط حق فسخ قرارداد:
- حق فسخ در دسته حقوق مالی قرار دارد و این حقوق نیز قابل اسقاط هستند. بنابراین هر یک از طرفین قرارداد میتواند حق فسخ قرارداد را از خود ساقط نماید. در قراردادها و معاملات خرید و فروش اموال اسقاط حق و اختیارات بسیار پیش میآید. برخی بر این باورند که اسقاط اختیارات موجب میشود تا صاحب حق فسخ دیگر هیچ حقی برای فسخ قرارداد نداشته باشد و برخی دیگر معتقدند که حتی اگر اختیارات صاحب حق اسقاط شده باشد شامل خیار غبن افحش نخواهد شد.
-
حق فسخ شامل طرفین خواهد بود:
- هر یک از طرفین قرارداد میتوانند حق فسخ داشته باشند. بدین ترتیب ممکن است در مورد یک قرارداد تنها یک نفر به یک علت صاحب حق فسخ قرارداد باشد و در برخی از موارد نیز طرفین قرارداد به یک علت و هر دو حق فسخ دارند. برای اطلاع از جزئیات فسخ قرارداد با وکیل ارومیه در ارتباط باشید و از راهنمایی وی بهره مند گردید.
-
فوریت استفاده از حق فسخ یا فوری نبودن آن:
- در قانون مدنی فوریت اعمال حق فسخ قرارداد در خیار رویت و تخلف از وصف، خیار غبن، خیار عیب و خیار تدلیس آورده شده است. بنابراین فوریت اعمال حق فسخ تنها در صورتی قابل اجرا است که در قانون آمده باشد اما اگر صاحب حق فسخ برای فسخ قرارداد محدودیت زمانی نداشته باشد، روابط طرفین دچار مشکل خواهد شد و طرف مقابل قرارداد نمیتواند تشخیص دهد که صاحب حق فسخ چه زمان قصد دارد قرارداد را فسخ کند و آیا قصد انجام این کار را دارد یا خیر.
نحوه انجام فسخ قرارداد
در قانون برای انجام فسخ قرارداد تسریفاتی در نظر گرفته شده است که باید بر اساس توافق طرفین قرارداد صورت گیرد. این تشریفات قانونی عبارتند از:
-
اخطار برای رفع نواقص در انجام تعهدات:
- در برخی از قراردادها صاحب حق فسخ ممکن است به طرف مقابل مهلت بدهد تا بر تعهدات خود عمل کند و کاستیها و خسارات را جبران کند. اگر طرف مقابل بتواند در زمان مشخص شده تعهدات خود را انجام دهد و زیان وارده را جبران کند، کارفرما از فسخ قرارداد صرف نظر خواهد کرد در غیر اینصورت قرارداد فسخ خواهد شد.
-
مهلت برای فسخ قرارداد یا عدم مهلت:
- معمولا در زمان تنظیم قرارداد ذکر میشود که هرگاه طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند صاحب حق فسخ قرارداد میتواند یک هفته به وی مهلت دهد و سپس قرارداد را فسخ کند. در برخی از موارد نیز مهلتی برای طرف مقابل در نظر گرفته نمیشود و در صورت عمل نکردن به تعهدات قرارداد فورا فسخ میشود.
-
اطلاع حق فسخ به طرف مقابل قرارداد:
- از مهمترین نکاتی که در زمان تنظیم و عقد قرارداد باید رعایت شود ایجاد اطمینان در طرف مقابل است. بنابراین برای اعلام و فسخ قرارداد نباید دلیلی آورد که مورد قبول طرف مقابل نباشد. علت فسخ قرارداد باید میان طرفین قرارداد حل شده باشد و بر سر آن توافق داشته باشند. در قانون آمده است که برای فسخ قرارداد چه اخطارها و مکاتباتی باید صورت گیرد تا از نظر قانونی مورد قبول باشد.
-
عدم امکان ملزم نمودن متعهد به انجام تعهد:
- بر اساس قانون صاحب حق فسخ تنها زمانی میتواند به شرط تخلف قرارداد را فسخ نماید که فرد مقابل قرارداد به تعهدات خود عمل نکند و اجبار نیز وی را وادار به انجام تعهداتش ننماید. بدین ترتیب ار بتوان وی را مجبور به انجام تعهد کرد و وی نیز بپذیرد که تمامی تعهدات را مطابق با قرارداد انجام دهد، صاحب حق فسه دیگر نمیتواند قرارداد را فسخ کند.برای اطلاع از سایر تشریفات قانونی و نحوه انجام آن از مشاوره حقوقی حضوری و تلفنی نجات علی پور وکیل پایه یک دادگستری بهره مند شوید.
چگونگی طرح دعاوی فسخ و تنفیذ حق فسخ قرارداد
اجرای حق فسخ با توافق و اطلاع طرفین قرارداد صورت میگیرد و در این مورد دادگاه هیچ نقشی نخواهد داشت. لازم به ذکر است که دادگاه برای حل مشکلات میان طرفین و انجام توافقات اقداماتی را انجام خواهد داد. به طور کلی فسخ قرارداد زمانی اجرا میشود که طرفین قرارداد در مورد اجرای آن به توافق رسیده باشند و یا اینکه مراجع قضایی با در نظر گرفتن شرایط ایجاد حق فسخ برای یکی از طرفین و اجرای فسخ دستور لازم را صادر کند و قرارداد را از نظر قانونی فسخ شده اعلام کند.
در بیشتر موارد شاهد بودهایم که طرف مقابل توافقات را نمیپذیرد و با انجام فسخ قرارداد مخالف است. در این شرایط صاحب حق فسخ برای فسخ نمودن قرارداد ناچار است به مراجع قصایی مراجعه نماید و دادخواست فسخ را مطرح نماید تا از طریق قانونی مورد رسیدگی قرار گیرد. به منظور اقدام صحیح و طرح دادخواست مناسب به وکیل ارومیه مراجعه نمائید و از راهنمایی ایشان استفاده نمائید.
نجات علی پور وکیل پایه یک دادگستری در حوزه وکالت و مسائل حقوقی و مالی دارای تخصص و تجربه بالایی میباشند. برای دریافت اطلاعات تماس به سایت https://nejatalipour.com/ مراجعه فرمائید.
نمونه دادخواست تنفیذ فسخ قرارداد
برگه دادخواست
خواهان: آقای/ خانم ………………
خوانده یا خواندگان: آقای/ خانم ………………
وکیل یا نماینده قانونی: آقای نجات علی پور وکیل پایه یک دادگستری
تعیین خواتسه و بهای آن: صدور حکم مبنی بر اعلام انفساخ قرارداد مقوم به ………. ریال به انضمام کلیه خسارات مالی
دلایل و منضمات دادخواست: کپی مصدق: 1- کپی قرارداد استنادی؛ 2- چکهای مربوطه 3- اظهارنامه شماره ………مورخ …/…/… 4- شاهدت شهود؛ 5- سایر مدارک مورد نیاز.
ریابتسمحترم مجتمع قضایی شهرستان ارومیه
با سلام
احتراما به استحضار میرساند:
اینجانب با خوانده/ خواندگان قراردادی دایر بر ……….در تاریخ …/…/… منعقد نمودهام. نظر به اینکه در قرارداد قید شده است که در گاه به هر دلیلی چک بابت ثمن معامله به جهت فقدان موجودی برگشت شود. قرارداد منعقد شده فسخ میباشد و با توجه به اینکه گواهی صادره از بانک …… شعبه …… به شماره ……….. صراحتا حکایت از برگشت چک به جهت عدم موجودی دارد و با عنایت به اعلام اراده ام بر فسخ معامله بوسیله اظهارنامه شماره ……… مورخ …/…/… به خوانده، فلذار به استناد ماده 399 قانون مدنی صدور حکم مبنی بر اعلام فسخ قرارداد استنادی به انضمام کلیه خسارات و هزینه دادرسی مورد استدعاست.
با تشکر
امضاء
برای آشنایی با تنظیم سند رسمی لطفا اینجــــا کلیک کنید